Mercimek köftesi

Vega Turkse gehaktballetjes met linzen en bulgur (mercimek köftesi)

Je hebt vast weleens Turkse gehaktballetjes, köfte, gegeten. Maar ken je ook de mercimek köftesi en de çig köfte? Mercimek köftesi is een vegetarische variant van de çig köfte die ik die ik in Turkije heb leren kennen. Çig köfte zijn zeer pittige gehaktballetjes van rauw gehakt en bulgur, maar door kruiden, pepers en citroensap toe te voegen en vooral heel lang te kneden gaart het vlees als het ware. Tegenwoordig is het in Turkije verboden om çig köfte te verkopen in verband met aangescherpte hygiëne regels, maar thuis wordt het uiteraard nog wel gemaakt. Zo heb ik toen ik in Istanbul woonde bij vrienden thuis een jongen de godganse middag met zijn handen in een schaal vlees zien wroeten en stampen, waarna er de meest goddelijke gehaktballetjes gegeten konden worden. Dat dan weer wel.

Vega gehaktbal op zijn Turks: mercimek köftesi

Maar aangezien ik door mijn zwangere status de afgelopen tijd geen rauw vlees mocht eten en bovendien de afgelopen maanden vrijwel geen zin had gehad in vlees (ja, dat kan ook, in tegenstelling tot de zwangere vrouwen die het liefst zelf een koe afschieten en die met huid en haar opeten) prefereer ik mercimek koftesi. Dit is het pittige maar vegetarische broertje van de traditionele çig köfte op basis van fijne bulgur en rode linzen- erg lekker en bovendien nog gezond ook.

Mercimek köftesi
Mercimek köftesi: de lekkere vega variant van cig köfte

Deze linzen-bulgurgehaktballetjes zijn misschien niet de grootste beauty’s om te zien, maar als ze op tafel staan geven ze wel een feestelijk gevoel. Wanneer je de gehaktballetjes samen met knapperige slabladeren en partjes citroen serveert kan iedereen zijn eigen perfect bite bouwen en dat maakt het eten van mercimek köftesi zo onwijs gezellig. Of het recept moeilijk is? Welnee. Je hebt alleen geduld nodig tijdens het draaien van de balletjes, want dat kost de meeste tijd. Enne… laat het de mercimek & çig köfte-puristen niet horen, maar mocht je geen je Turkse rode peperpasta kunnen vinden zoals in de ingrediëntenlijst hieronder staat aangegeven, dan volstaat een schep harissa door je köftemix ook hoor! Succes met draaien. De ballen!

Mercimek köftesi
Mercimek köftesi: leg het vega gehaktballetje op een blaadje sla en drizzle met wat extra citroensap: om je vingers bij af te likken…

Ingrediënten voor 4 personen

180 gram gedroogde rode linzen

150 gram fijne bulgur

1 ui, fijngesnipperd

2 bosuitjes, in dunne ringen gesneden

sap van halve tot hele citroen

1 theelepel komijnpoeder

1 eetlepel tomatenpuree

1 eetlepel rode peperpasta

2 eetlepels platte peterselie, fijngehakt

Rode pepervlokken (pul biber)

olijfolie

Twee kropjes baby romaine sla

To do:

Was de rode linzen. Doe in een pan en vul met ruim water en breng aan de kook. Kook de linzen zacht en zorg dat er nog maar een klein beetje water in de pan over is (ongeveer een halve centimeter, indien er meer water in de pan staat giet je dat eerst af). Voeg de fijne bulgur toe en draai het vuur uit. Doe het deksel op de pan en laat staan.

Zet een koekenpan met een scheut olijfolie op het vuur en laat warm worden. Voeg de ui toe en bak in drie minuten op middelhoog vuur zacht en glazig. Voeg de tomaten- en rode peperpasta toe en bak nog twee muniten door. Roer het komijnpoeder erdoorheen en draai het vuur uit.

Roer de zachte linzen en bulgur goed door elkaar. Voeg de peterselie, citroensap en bosui, wat pul biber (naar smaak) toe. Proef eerst of het mengsel op smaak is. Voeg extra peterselie, olijfolie, zout en peper toe indien nodig.

Je hebt nu een soort stevig deeg (of eigenijk: ‘gehakt’ dus ) waar je de gehaktballetjes van kunt draaien. Pak een kleine hoeveelheid ‘gehakt’ ter grootte van een walnoot. Rol tussen je vingers in een ovale vorm en leg op een schaal. Herhaal totdat het bulgur-linzenmengsel op is.

Serveer de mercimek köftesi met partjes citroen en knapperige romaine slabladeren. Leg een balletje op een blad sla, besprenkel met wat citroensap en stop in je mond. Succes gegarandeerd!

Mercimek köftesi
Mercimek köftesi: misschien geen beauty’s om te zien, maar wel feestelijk en bizar smakelijk!

 

 

 

 

Recepten uit Istanbul – Pomme Lamoyer, fotografie door Akiko Ida en Pierre Javelle

Recepten uit Istanbul

Zeg “Istanbul” en ik krijg zowel honger als heimwee. De trouwe lezer weet inmiddels wel dat ik naast fan van de Koreaanse keuken ook verknocht ben aan Turks eten- of eigenlijk de keuken van Istanbul (the Bul voor intimi) omdat ik daar enige tijd heb mogen wonen en me in die periode zonder schaamte aan al het lekkers daar heb vergrepen. In Istanbul voelde ik me vrij en genoot ik van mijn vreemdelingenstatus en anonimiteit. In tegenstelling tot wat mening Nederlander vermoedt: in deze stad kon en mocht alles- helaas nu niet meer sinds de Gezi park protesten van 2013 en de onlangs mislukte staatsgreep. Maar 10 jaar geleden was Istanbul de stad van de onbegrensde mogelijkheden voor mij, een stad met een grote diversiteit aan mensen die mij heel blij maakte en ja, een keuken om van te watertanden.

Recepten uit Istanbul

Mijn hart maakte dan ook een sprongetje toen ik te horen kreeg dat ik Recepten uit Istanbul, uitgegeven door uitgeverij Good Cook, in mijn brievenbus zou krijgen voor een review. Zou ik de recepten die de auteur had uitgekozen herkennen als echt kenmerkend voor Istanbul?

Het antwoord is ja. Ook al moet ik de laatste tijd al bij het minste of geringste huilen (daarover ooit wellicht meer), bij het lezen van het boek kreeg ik dikke tranen in mijn ogen. Veel recepten herinneren me aan bepaalde gelegenheden, zoals de simit (sesambroodje) die ik elke ochtend onderweg naar de universiteit op straat kocht, de kumpir (gevulde gepofte aardappel) die ik naar binnen werkte na stapavonden op doordeweekse dagen, de gözleme (pannenkoek) die ik zo graag haalde bij een zaakje in de wijk Galata, de balik ekmek (broodje vis) die ik oppeuzelde aan het water voordat ik de ferry opging en de midye dolma (gevulde mosselen) die ik ’s nachts per stuk betaalde en één voor één op at terwijl ik telkens tegen de verkoper zei dat het nu écht de laatste was.

Simit. Recepten uit Istanbul – Pomme Lamoyer, fotografie door Akiko Ida en Pierre Javelle
Simit. Recepten uit Istanbul – Pomme Lamoyer, fotografie door Akiko Ida en Pierre Javelle

Veelzijdig

Recepten uit Istanbul is geschreven door Pomme Larmoyer- voor mij een onbekende auteur. Larmoyer laat zien hoe veelzijdig en simpel het eten in Istanbul is en dat Turks eten zo veel meer is dan de in Nederland bekende kebap en lahmachun (Turkse pizza)- die overigens ook meer dan lekker zijn. In Istanbul (en heel Turkije overigens) is uitgebreid ontbijten niet ongewoon en daarom opent het boek met een aantal bekende ontbijtrecepten, zoals poğaça en menemen (voor mijn eigen recepten zie hier en hier). Daarna volgt een hele serie aan mezze en visgerechten, waarbij de zeekraalsalade ook weer warme herinneringen oproept aan fijne zomeravonden aan de Gouden Hoorn, zittend aan een tafeltje in één van de vele visrestaurants die Istanbul rijk is.

Larmoryer vergeet ook de grote hoeveelheid soepen niet, zoals de yoghurtsoep en de beroemde mercimek corbasi (linzensoep) en deelt daarna ook nog eens een reeks recepten voor vlees- en rijstgerechten. Een apart hoofdstuk wordt aan familierecepten gewijd- een slimme zet aangezien men nog steeds beweert dat je het beste eten bij mensen thuis krijgt, zoals kuru fasulye (witte bonen in tomatensaus). Ik moet eerlijk bekennen dat ik dit bijgerecht vooral het lekkerst vond in de kleine eethuizen van Istanbul (lokanta) en niet zo zeer bij vrienden thuis- dit kan toeval zijn, maar wellicht is de drang naar huisgemaakt eten van oma’s die nog weten hoe er ‘echt’ gekookt moet worden slechts een vorm van (westers) food orientalism en moeten we hier maar snel mee stoppen.

Het hoofdstuk streetfood laat de hippe foodtruck foodie het water in de mond lopen met recepten voor en foto’s van mijn eerder genoemde midye dolma, dürüm (wraps met vlees) en pide (bootvormige pizza’s). Ik mis de tost oftewel tosti’s die ik rondom het Taksimplein graag at, maar ik vermoed dat de goede oude tosti niet Turks genoeg was om het boek te halen.

Tenslotte laat Larmoyer de zoetekauw zeker niet in de kou staan. In het laatste hoofdstuk vind je naast een recept voor onder andere Turks fruit (lokum) ook het recept voor mijn favoriete dessert: künefe, een soort cheesecake met kadayif, een soort engelenhaar van deeg. Zoet, heftig en lekker, en steekt wat mij betreft met koop en schouders uit boven de meeste soorten baklava.

Dürüm. Recepten uit Istanbul – Pomme Lamoyer, fotografie door Akiko Ida en Pierre Javelle
Dürüm. Recepten uit Istanbul – Pomme Lamoyer, fotografie door Akiko Ida en Pierre Javelle

Heimwee, honger en herkenning

Recepten uit Istanbul geeft elke kookfanaat de mogelijkheid om na een waanzinnige stedentrip zelf thuis aan de slag te gaan of zorgt ervoor dat je weer op zoek gaat naar een ticket om je snel weer te buiten te kunnen gaan met al het lekkers en moois wat deze stad te bieden heeft. Waar ik de herkenning in de meeste kookboeken over de Turkse keuken mis, ruik ik de verse börek, zwarte thee, menemen en lahmachun daadwerkelijk wanneer ik Recepten uit Istanbul doorblader.

Apart van de makkelijk te volgen recepten en de mooie foto’s zonder opsmuk raakt dit boek me ook omdat er een aantal wijken met diverse food hotspots worden uitgelicht zoals Van Kahvalti Evi in de wijk Chihangir, waar je van de lekkerste ontbijtjes tegen een zacht prijsje kunt genieten. Zoals ik al zei: dit boek zorgt voor honger en heimwee. Je wilt alles uit dit boek in je mond stoppen, of dat nu in Istanbul gebeurt of in je eigen keuken. Een dikke duim op voor Larmoyer dus.

Recepten uit Istanbul is te verkrijgen in de (online) boekwinkel voor €24,95

Uitgeverij Good Cook heeft Recepten uit Istanbul opgestuurd om te reviewen. Ik ben hier niet voor betaald. Voor meer informatie, zie mijn disclaimer.

Poğaça, Turkse gevulde broodjes met witte kaas en olijven

Turkse gevulde broodjes (poğaça)

De laatste tijd ben ik niet zo in mijn hum. Dit komt door verschillende factoren, namelijk drukte enerzijds en een verbouwing boven mijn hoofd thuis anderzijds, die inmiddels al maanden voortduurt- van het huis volledig strippen tot vloeren leggen en andere moeilijkdoenerij. De drukte veroorzaakt door werk en sociale verplichtingen zorgt ervoor dat ik geen tijd heb om gezellige blogposts en recepten uit te werken en als ik eens een poging waag zorgt de bouwende buurman boven mijn hoofd voor minimale concentratie en maximale irritatie. Voor de duidelijkheid nogmaals, het gaat hier niet om het boren van een gaatje om een schilderijtje van oma op te hangen hè. Nee, denk aan het zware geschud (vooral toen de ondervloer nog niet lag), plus het gedreun van derderangs dance-muziek. En dat dan al zo’n 8 maanden lang. Boehoe.

Poğaça, Turkse gevulde broodjes met witte kaas en olijven
Poğaça, Turkse gevulde broodjes met witte kaas, peterselie en olijven

Wat me op de been houdt: poğaça (ja mooi bruggetje hè, ik moet toch wat om én te kunnen klagen én een recept te introduceren), Turkse gevulde broodjes met witte kaas, peterselie en zwarte olijven. Het bakken van brood werkt ontstressend en je kunt tijdens het kneden je frustraties kwijt over- ik noem maar wat- geluidsoverlast door verbouwingen. Hoezee!

Poğaça is gebakken brood dat vele variaties kent. Het brood is niet alleen bekend in Turkije, maar wordt ook veel gegeten in de nabijgelegen Balkanlanden en…eigenlijk ook in Italië. Poğaça spreek je uit al poh-katsja en dat lijkt natuurlijk verdacht veel op de bekende focaccia, het Italiaanse platte brood, een neefje zeg maar. In tegenstelling tot de grote focaccia zijn poğaça’s kleine platte broodjes en bovendien gevuld met allerlei lekkers- tenminste zo heb ik de broodjes leren kennen tijdens de (al veel besproken) tijd die ik in Istanbul doorbracht. Het deeg van deze Turkse gevulde broodjes is zacht, kruimelig en lichtzoet. Ik heb de textuur van de poğaça helaas niet zo fijn gekregen, maar ze vlogen- als warme broodjes, ha- van tafel toen ik ze vers uit de oven toverde. Mijn favoriete vulling is met Turkse witte kaas (feta), zwarte olijven en peterselie, maar vul je poğaça vooral met ingrediënten die jij lekker vindt. Denk aan dikke zure room (kajmak in het Turks), gehakt, paprika of ui.

Deze gevulde broodjes zijn zowel warm als koud prima te eten. Dus mocht je er toch nog een paar overhouden, dan kun je ze meenemen naar je werk en achter je bureau oppeuzelen of een paar dagen bewaren en héél hard laten worden om naar iemands hoofd te slingeren bij langdurig geluidsoverlast.

Ik ben niet in mijn hum, ik zei het je!

Ingrediënten voor 10-12 stuks poğaça

Deeg:

500 gram bloem

7 gram droge gist

120 milliliter halfvolle melk

80 milliliter (half)volle yoghurt

100 milliliter olijfolie

1 theelepel zout

Halve theelepel suiker

Vulling:

200 gram Turkse witte kaas of feta

100 gram olijven

3 eetlepels platte peterselie, fijngehakt

Zout en versgemalen peper

Extra:

1 ei

sesamzaad en/of nigellazaad

To do:

Verwarm de melk en voeg de gist toe. Roer door en zet even apart. Pak een grote kom waarin je de bloem, yoghurt, olijfolie, zout en suiker mengt. Roer de melk met gist er doorheen. Kneed het dan met je handen een minuut of 5 door totdat je een elastisch deeg hebt. Maak de kom schoon of pak een andere, bestuif met een beetje bloem en doe het deeg in de kom. Dek af met plasticfolie of een vochtige theedoek en laat 45 minuten rijzen.

Maak ondertussen de vulling door de witte kaas in een kom te verkruimelen. Hak de olijven grof door en voeg toe. Meng de gehakte peterselie er doorheen en breng op smaak met een beetje zout en flink wat versgemalen peper.

Verwarm de oven voor op 180 graden.

Wanneer het deeg is gerezen kneed je het nog één keer kort (zo’n 30 seconden) door en verdeel je het in 10-12 gelijke stukken. Bestuif het aanrecht met wat bloem. Draai ballen van de stukken deeg die je vervolgens uitrolt met een deegroller tot een platte ronde schijven.

Leg aan één kant van de deegschijf een flinke eetlepel vulling. Zorg dat je een stuk van de rand vrijhoudt. Vouw dan de andere kant er overheen, zodat je een halve cirkel krijgt. Druk de randen goed tegen elkaar aan. Leg op een bakplaat die bekleed is met bakpapier en herhaal totdat je alle broodjes hebt gevuld en gevouwen.

Klop het ei los en bestrijk de broodjes ermee. Bestrooi met sesam- en/of nigellazaad en bak in ongeveer 25 minuten goudbruin in de oven.

Poğaça, Turkse gevulde broodjes met witte kaas en olijven
Poğaça: mijn Turkse gevulde comfort broodjes met witte kaas, peterselie en olijven.
Muhammara: dip met walnoten en paprika

Dip van walnoten en paprika: muhammara

Dat ik van allerlei dips en spreads houd weet je ondertussen wel (met artisjokken, edamame boontjes of aubergine bijvoorbeeld), niets is leuker om bij de borrel goede stukken brood in allerlei lekkers te dopen. Hoewel hummus met miso sinds kort mijn nummer 1 dip is komt muhammara wel erg dicht in de buurt. Misschien overweeg ik hun allebei een gedeelde eerste plaats te geven.

Muhammara of acuka

Muhammara is namelijk een fijne walnotendip met- naast walnoten dus- paprika en granaatappelmelasse die je heel eenvoudig bij elkaar knutselt en door de noten ook nog eens redelijk gezond aanvoelt (de borrel erbij maakt het dan wat minder gezond, maar goed). De dip kent zijn oorsprong in Syrië, maar is in veel andere omringende landen (vroeger de Levant) de keukens binnengewaaid. De Turkse variant heet bijvoorbeeld acuka en die heb ik toen ik in Turkije woonde met enige regelmaat als meze geserveerd gekregen en talloze stukken brood mee besmeerd.

Het geheim van een goede muhammara of acuka is het gebruik van een vijzel in plaats van een keukenmachine. Zo mengen de smaken beter met elkaar en heb je zelf in de hand hoe smooth of chunky je dip wordt. En vergeet de goede olijfolie niet!

Ingrediënten

3 rode paprika’s

75 gram gehakte walnoten

50 gram broodkruim

1 theelepel komijn

1 eetlepel citroensap

1 eetlepel granaatappelmelasse

1 teen knoflook, grof gehakt

1-2 theelepels Aleppo peper, a.k.a. pul biber: gedroogde Turkse rode pepervlokken)

2-3 eetlepels olijfolie

zout

extra: (plat) brood om erbij te serveren

To do:

Verwarm de oven voor op 200 graden. Leg de paprika’s op een bakplaat en laat in 30 minuten zacht worden en zwart blakeren. Haal ze uit de oven, leg om een bord en dek af met plasticfolie. Laat afkoelen, verwijder het velletje en de zaadlijsten en hak de paprika’s grof door.

Doe de paprikastukjes met alle andere ingrediënten in de vijzel en stamp tot een grove spread. Breng op smaak met extra zout en citroensap of granaatappelmelasse. Vind je de muhammara te dik? Voeg dan extra olijfolie toe. Schep op een bordje of in een kom en besprenkel met wat extra olijfolie. Serveer met brood.

Je kunt muhammara een dag van te voren maken en in de koelkast bewaren. De smaken worden dan intenser. Zorg er wel voor dat je de dip op kamertemperatuur laat komen voordat je erin duikt.

Muhammara: dip met walnoten en paprika
Muhammara: de perfecte dip met walnoten en paprika
6 x gerechten met ei

Pasen: 6 x gerechten met ei

Ja, het is al bijna Pasen! En dus tijd voor gerechten met ei. Die paasdagen komen voor mij dit jaar nogal onverwacht: waar ik eerder nog mopperde over de saaie en grauwe februari-maand die me jaar in jaar uit gestolen kan worden, betrapte ik mezelf er vandaag op hoofdschuddend naar de paaseitjes in de schappen van de winkel te staren met het idee dat de Paashaas nog láng niets van zich zou laten horen, om me vervolgens een hoedje te schrikken toen ik in mijn agenda zag dat het Paasweekend toch echt dit weekend is. Dan realiseer je je weer dat de tijd toch steeds voorbij vliegt zonder dat je er erg in hebt. Och en wee.

Nu ik de laatste tijd in een hogesnelheidstrein zit, die echt door de weken heen zoeft omdat ik weer de balans moet vinden tussen een nieuwe baan, werken voor Sesu Chops én leuke andere dingen die door mijn blog op mijn pad komen, ben ik er helemaal niet aan toegekomen een gezellig paasrecept te bereiden en aangenaam op de gevoelige plaat vast te leggen. Mijn welgemeende excuses! Maar wees niet getreurd, ik heb 6 orginele en makkelijk te bereiden gerechten met ei voor je op een rij gezet.

Sommige recepten ken je wellicht al, maar een paar golden oldies misschien nog niet. Hieronder volgen de gerechten met ei die je wat mij betreft echt niet gemist mag hebben, goed gelezen worden op mijn blog en natuurlijk makkelijk te maken zijn. Bovendien zorgt deze top 6 er ook voor dat je niet met een suf gekookt eitje op de proppen komt tijdens de paasbrunch, maar met fijne Sesu style eierengerechten, zoals de Turkse gepocheerde eieren in botersaus (cilbir) of de Koreaanse omelet- meer suggesties hieronder dus.

Fijne paasdagen en eet genoeg!

6 x gerechten met ei

Turkse gepocheerde eieren met botersaus en yoghurt: çılbır

çılbır: Turkse gepocheerde eieren met botersaus
çılbır: Turkse gepocheerde eieren met botersaus

Ja, ik noemde dit nogal zware, maar waanzinnig lekkere comfortfood ontbijtje net al even: çılbır. Met deze Turkse geocheerde eieren met yoghurt en botersaus scoor je echt punten bij je lief of ander volk aan je paastafel, mits hij/zij niet op dieet is. Want geloof me, één portie çılbır staat gelijk aan het aantal kilocalorieen dat je op een dag nodig hebt. Maar die volle, zijdezachte combinatie van spicy botersaus, frisse yoghurt en zachte eierdooier is niet te versmaden en moet je toch zeker met Pasen geproefd hebben. Je vindt het recept hier.

Turks roerei: menemen

Eieren op zijn Turks: menemen
Eieren op zijn Turks: menemen

Voor de lezers die toevallig vorig weekend bovengenoemde çılbır al op tafel hebben gezet en het tijdens het paasweekend een tandje rustiger aan willen doen, maar wel voor eieren a la Turca willen gaan heb ik een aardig alternatief: menemen. Dit eiergerecht met groene pepers en specerijen is ook niet bepaald lichte kost, hoor- maar in ieder geval wel zonder botersaus. Ook voelt ie wat lichter en gezonder aan door het groen wat er door de eieren mag. Bekijk recept hier.

Koreaanse omelet (gaeran mari)

Koreaanse omelet
Koreaanse omelet (gaeran mari)

Wie wat lichtere kost tijdens de paasbrunch prefereert kan heel gelukkig worden van de Koreaanse omelet. Opgerold en in stukjes is deze omelet met groenten een makkelijke hap om te delen en dus ook geschikt voor bij de paasborrel. Hoe je deze omelet oprolt vind je hier.

 

Spinaziesoep met zoete aardappel en gepocheerd ei

Spinaziesoep met zoete aardappel en gepocheerd ei
Spinaziesoep met zoete aardappel en gepocheerd ei

Een ei in je soep, het kan! Heel goed zelfs, want zo wordt je soep heerlijk romig. Het is dan wel zaak dat je de eieren niet te lang pocheert, anders heb je zo’n bonk in je bordje soep. Deze combinatie met zoete aardappel, spinazie en amandelen is voedzaam en groen voor een gezonde start van de lentemaanden. Bekijk het recept hier.

Toast met pompoen en gepocheerd ei

Toast met pompoen, aardappel en gepocheerd ei
Toast met pompoen, aardappel en gepocheerd ei

Nog een recept met gepocheerd ei dan. Dit is een wat ouder recept, maar ook zeker waard om te maken en te proeven. Deze toast werd me ooit door de meneer voorgeschoteld op een ochtend waarop ik te lui was om mijn bed uit te komen, en smaakte daarom extra lekker. Daarna is deze toast in ons ontbijtrepertoire geslopen en staat het met enige regelmaat op tafel. Je vindt het recept hier.

Bibimbap

Bibimbap
Bibimbap: rijst, vlees en groenten mét ei en spicy saus!

Dit Koreaanse gerecht is niet compleet zonder ei on top. Zonder ei geen bibimbap voor mij. Het liefst heb ik ‘m bij dit gerecht sunny side up gebakken, maar gekookt of gepocheerd kan ook zeker- wat jij het lekkerste vindt en zolang je ‘m maar niet vergeet. Onthoud dit Koreaanse maal om de Paasdagen ‘s avonds mee af te sluiten. Wanneer je je overdag hebt volgepropt tijdens het ontbijt of de brunch en daarbij de nodige chocoladeeieren- en hazen naar binnen hebt gewerkt is bibimbap, dat letterlijk gemixte rijst betekent, een fijn diner om de dag toch nog redelijk gezond af te sluiten. Vind het recept hier.

Turkse yoghurtsoep (yayla çorbası)

Meneer de vriend was ziek en lag als een slappe lappenpop in bed, met zijn laptop op schoot en een strip ibuprofen en een kop thee binnen handbereik. Daar lag ie dan de hele dag te balen en ik verpleegde hem zo nu en dan. Maar dan wel op de Sesu-manier en dus door zieke-mensen-eten te bereiden. In dit geval Turkse yoghurtsoep, yayla çorbası, die naast een goede smaak ook een geneeskrachtige werking schijnt te hebben- met nadruk op “schijnt”. Want ik zeg het maar meteen: hier knapte de zieke vriend niet van op.

Eerst even wat meer over het gerecht: yayla çorbası staat in Turkije bekend als een fijne comfort soep om de winter mee te door te komen, maar dus ook als dé soep om zieken weer op de been te helpen. De combinatie van munt, yoghurt en krachtige kippenbouillon doet wonderen, en daarnaast zorgt de rijst in de soep ervoor dat het echt krachtvoer wordt. Het schijnt zelfs dat deze yoghurtsoep ook op veel menukaarten in Turkse ziekenhuizen is te vinden. Het leek me dus een puik plan om de vriend met zo’n supersoep snel weer beter te laten voelen zodat ik ‘m weer blakend van gezondheid naar zijn werk kon zien fietsen. Toegegeven, ik zette deze Turkse yoghurtsoep ook op tafel omdat ik ‘m zelf zo lekker vind in de winter: hij is zo fijn zacht, romig en lichtzuur! Ik vind het als yoghurtliefhebber bijzonder dat yoghurt ook echt de hoofdrol in deze soep speelt. Meestal wordt het op het laatste moment nog toegevoegd aan soepen, bij linzensoep bijvoorbeeld, maar het vormt nooit de basis.

Daar stond ik dan in een grote pan te roeren met genoeg Turkse yoghurtsoep voor een heel gezin. Het huis rook heerlijk naar kippenbouillon en munt. Nadat ik twee dampende koppen op tafel te had gezet probeerde de zieke meneer een voorzichtig lepeltje van mijn helende Turkse yoghurtsoep op te slurpen. Hij trok een vies gezicht, legde de lepel neer, zei “bah” en kroop snel terug in bed.

Tja, dat kan dus ook gebeuren. De vriend vindt warme yoghurt en rijst een verschrikkelijk onprettige combinatie, terwijl ik dat juist geniaal vind. Smaken verschillen dus, olé! Probeer deze Turkse yoghurtsoep eens zelf te maken en decide for yourself. De soep bevat weinig ingrediënten en kost vrijwel niets, dus het enige wat je kan overkomen is dat je de soep moet laten staan wanneer je ‘m niet lust. De vriend is overigens na dit mislukte oppep-diner nog 3 dagen ziek geweest. Dat komt natuurlijk omdat hij zijn bord (soepkom) niet had leeggegeten-ha.

Ingrediënten voor 4 personen

350 milliliter Turkse yoghurt

1 eierdooier

2 eetlepels bloem

80 gram rijst

200 milliliter water

750 milliliter kippenbouillon

2 eetlepels boter

1 eetlepel verse muntblaadjes

optioneel: pul biber of andere rode chilivlokken

To do:

Doe het water, de kippenbouillon en de rijst in een grote pan en breng aan de kook. Meng ondertussen in een andere kom de yoghurt, bloem en eierdooier goed door elkaar.

Wanneer de rijst zacht is voeg je ongeveer drie eetlepels bouillon aan het yoghurtmengsel toe. Roer goed door. Draai het vuur onder de pan met rijst laag en schenk al roerende het yoghurtmengsel door de rijst en bouillon. Breng al roerend tot net onder het kookpunt. Wanneer de soep wat dikker is, is hij klaar om te serveren. Vind je de soep te dik, voeg dan wat water toe. Breng op smaak met zout en peper, doe het deksel op de pan en zet apart.

Smelt de boter in een steelpannetje. Hak ondertussen de verse muntblaadjes en roer door de gesmolten boter. Schep de soep in kommen en verdeel de gesmolten muntboter er overheen. Bestrooi eventueel met wat pul biber. Eet smakelijk (of, eh… mischien ook niet).

Turkse yoghurtsoep
Turkse yoghurtsoep: yayla çorbası. Lust jij ‘m?

 

Menemen

Ontbijten op z’n Turks met menemen

Dat ik van stevig ontbijten hou mag inmiddels duidelijk zijn. Ook zal het feit dat, naast de Koreaanse keuken, Turks eten bij mij een streepje voor heeft je niet ontgaan zijn. Eerder heb ik je al verteld over het zwaarste ontbijt der zware ontbijten, de Turkse gepocheerde eieren in botersaus. Ik heb echter nog een ander gerecht waar ik je over moet vertellen en dat is menenem (zeg: mè-nè-mèn), Turks roerei met wat specerijen, tomaat en groene pepers. Nu de weergoden na het zachte weer in december hebben besloten dat het toch een tikkie kouder moet worden- en ik als echte koukleum zelfs in huis met een sjaal om rondloop- mis ik de zware ontbijtgerechten uit Turkije. Dit gemis werd nog meer aangewakkerd toen ik foto’s van Istanbul in een dik pak sneeuw op sociale media voorbij zag komen. Winters kunnen heftig zijn in Istanbul. En de enige manier om je hier tegen te wapen is een dikke jas en een flinke maaltijd.

Menemen
Menemen

In de tijd dat ik in Istanbul woonde vergreep ik me naast börek en kommen verwarmende linzensoep ook aan pannetjes vol menemen. Met een groot stuk brood dat je aan stukken scheurt en in je eieren doopt warm je meteen op en kun je er weer even tegenaan. Mijn favoriete plek in Istanbul om op te warmen en menemen te eten was in een klein zijstraatje van de beroemde winkelstraat İstiklâl Caddesi in de wijk Taksim (zie de beroerde foto hieronder). Ik ben de naam van het café helaas vergeten omdat ik het altijd “de plek waar ze goede menemen en koffie hebben” noemde. Als ik weer eens in Istanbul ben zal ik de plek weer opzoeken en er hier wat over schrijven, want het is een prachtige plek om eens te bezoeken.

Menemen in Istanbul
Menemen in Istanbul, een foto uit de tijd van voordat ik me in foodfotografie interesseerde

Ik maak menemen regelmatig zelf sinds de eerste keer dat ik het proefde, zo’n tien jaar terug. Misschien was ik daarom wel zo verbolgen over de shaksuka-manie van het afgelopen jaar waarin de New York Times en Yotam Ottolenghi shakshuka wereldwijd op de kaart zetten. Al die aandacht in magazines, kookboeken en tv-programma’s vond ik stiekem een beetje zielig voor menemen, het vrijwel identieke broertje van shakshuka en die onterecht onopgemerkt blijft. Hoe dan ook, toen ik laatst zag dat het team achter BBC Good Food weer een oude foto van menemen had afgestoft en op de website plaatste kreeg ik weer hoop.

Laten we en masse dit eiergerecht maken zodat menemen de credits krijgt die hij verdient. Wees wel gewaarschuwd: dit maaltje is geen skinny eiwitomeletje. Indien je goede voornemens had wat betreft vermindering van calorie-inname zou ik daar nu maar van afstappen. Of loop een extra blokje om op weg naar de eierboer!

Menemen
Menemen

Ingrediënten voor 2 personen

Let op: menemen hoort ‘nat’ te zijn, bak de boel dus niet te lang door.

5 eieren

1 kleine ui, gesnipperd

2 groene pepers (yesil biber), fijngehakt

een halve teen knoflook, geperst

een halve rode chili peper

3 rijpe tomaten, in kleine blokjes gesneden

1 theelepel paprikapoeder

1 theelepel gemalen komijn

1 theelepel oregano

1 eetlepel fijngehakte peterselie

Zout en peper

Olijfolie

Extra: brood en yoghurt om erbij te serveren

koekenpan die in de oven kan

To do:

Verwarm de oven voor op 190 graden.

Zet een koekenpan op het vuur met een flinke scheut olijfolie. Wanneer de olie warm is voeg je de groene pepers, ui, chilipeper, komijn, paprikapoeder en oregano toe. Bestrooi met zout en peper en laat de groenten op middelhoog vuur 5 minuten bakken en zachter worden. Voeg daarna de knoflook toe en bak nog een halve minuut door.

Voeg de tomaten toe, schep goed om en laat 4-5 minuten stoven en goed zacht worden. Het vocht dat uit de tomaten komt zorgt dat je menemen mooi nat blijft straks. Draai het vuur laag, breek 3 eieren in de pan en roer ze snel door de groenten. Werk hierna snel, want je eieren moeten nat blijven: maak met een lepel twee kuiltjes in het ei-groente mengsel en breek daar de overige twee eigen in. Schuif de pan direct in de hete oven en bak de eieren in ongeveer 6 minuten gaar*, of iets langer als je niet van zacht eigeel houdt.

Haal de eieren uit de oven en schep op borden. Strooi er wat gehakte blaadjes peterselie overheen. Serveer er brood en dikke yoghurt bij. Jouw dag kan niet meer stuk.

*indien je geen pan hebt die in de oven kan kun je de deksel op de koekenpan doen en de eieren op laag vuur laten garen. Ik vind het zelf gewoon het lekkerst uit de oven, maar beide opties zijn mogelijk.

Variaties: ehm, die zijn ein-de-loos. Denk aan het toevoegen van stukken witte kaas of Turkse worst- wordt de boel nog heftiger van, ha.

Menemen
Menemen: een degelijk ontbijt in de winter
Haydari

Nazomeren met haydari

Vandaag en morgen is het tijd om volop na te zomeren op je balkon of terras, al dan niet met een dikke trui aan, maar zeker mét drankjes en dips wat mij betreft. Hoewel ik de herfst een prima seizoen vind en soms al uitkijk naar stoofpotten en dikke maaltijdsoepen wil ik nu de zon nog even schijnt het er goed van nemen. Bij zon horen hapjes en bij hapjes horen dips. Tzatziki en hummus zijn favorieten om brood en groenten in te dippen, maar ik kies deze nazomer voor tangy en dikke haydari. Read More

Cilbir

Çılbır: Turkse gepocheerde eieren met yoghurt

Zin in çılbır als ontbijt? Je weet wel (of misschien ook niet), die Turkse gepocheerde eieren met yoghurt en spicy botersaus. Als het water je bij het horen van de naam çılbır- die je overigens ongeveer uitspreekt als “tjulbur”- houd er dan rekening mee dat je na dit vullende ontbijt of weer linea recta naar bed gaat (ideaal voor een luie zaterdagochtend dus) of dat je een paar uur moet wachten voordat je weer in de fitnessapparaten kunt gaan hangen of winkelen/wandelen/zwemmen/of een andere activiteit waarbij een klein beetje lichamelijk inspanning wordt vereist. Read More

Su böreği

De lekkerste börek: su böreği

Toen ik de nodige voorbereidingen moest treffen om een jaar in Istanbul te wonen at ik me in Nederland tussen de visumaanvraagtoestanden, huizenjacht en papierwerk voor de Bosporus Universiteit door al suf aan börek. Börek met witte kaas (beyaz peynir), aardappel, spinazie en kaas, sigara böreği uit de frituur: noem maar op. Read More